Cuộc sống hiện đại đầy những bộn bề và thử thách, khiến nhiều người cảm thấy quay cuồng và mất phương hướng. Nhưng đâu đó giữa dòng xoáy ấy, một triết lý sống cổ xưa vẫn đang âm thầm tỏa sáng và mang đến nguồn cảm hứng dường như không bao giờ cạn - đó chính là chủ nghĩa Khắc kỷ.
Với hơn 2000 năm lịch sử, chủ nghĩa này vẫn không ngừng được khai phá và ứng dụng, trở thành ngọn đuốc soi đường cho những tâm hồn đi tìm chân lý và hạnh phúc đích thực. Và còn gì tuyệt vời hơn khi vừa thưởng thức từng trang triết lý uyên thâm, vừa nhâm nhi một tách cà phê đậm đà, tinh khiết từ Cà Phê.Top? Chúng ta hãy cùng nhau khám phá nghệ thuật sống bình thản nhưng trọn vẹn qua từng câu chuyện về các triết gia Khắc kỷ và dòng suy tư của riêng mình.
Câu chuyện về Khắc kỷ bắt nguồn từ Athens cổ đại, khi một thương nhân trẻ tuổi tên là Zeno tình cờ ghé vào một hiệu sách sau một chuyến hàng gặp biến cố. Cuốn "Hồi ký Xenophon" kể về cuộc đời Socrates đã thôi thúc chàng trai bỏ lại tất cả để bước chân lên con đường triết học. Vậy là từ bỏ kinh doanh, Zeno theo học các bậc thầy tư tưởng hàng đầu thời đó và sáng lập nên trường phái mới, mang tên "Khắc kỷ" theo tên gọi của hành lang Stoa nơi ông giảng dạy. Trải qua hơn 500 năm phát triển, Khắc kỷ đã lan rộng khắp Hy Lạp và Đế chế La Mã, thu hút đông đảo các tầng lớp từ nô lệ, thương nhân, học giả cho đến cả hoàng đế. Để tìm hiểu kỹ hơn về cuộc đời ly kỳ và những nét chính trong triết lý của Zeno xứ Citium, bạn có thể tham khảo bài viết Zeno xứ Citium (334-262 TCN): Người sáng lập trường phái Khắc kỷ.
Một trong những nhân vật quan trọng nhất của Khắc kỷ chính là Seneca - vị quan lớn kiêm triết gia nổi tiếng dưới thời hoàng đế Nero. Cuộc đời ông đầy thăng trầm và bi kịch, từ một công dân quyền quý bậc nhất La Mã bị đày ải đến thầy dạy của hoàng đế, rồi cuối cùng lại bị Nero ép phải tự sát. Nhưng dù trong cảnh ngộ nào, Seneca vẫn luôn giữ vững niềm tin vào triết lý Khắc kỷ, sống đơn giản, điềm tĩnh và nhân ái. Ông viết rất nhiều tác phẩm triết học và kịch, được xem là bậc thầy về lối hùng biện uyên bác và tinh tế. Những lá thư luân lý gửi cho học trò Lucilius chính là một trong những kiệt tác đã đi vào lịch sử nhân loại. Để biết thêm về tấm gương cao đẹp này, mời bạn đọc bài Seneca (4 TCN - 65 SCN): Triết gia, chính khách và nhà văn La Mã.
Nhưng có lẽ hình mẫu lý tưởng nhất của Khắc kỷ chính là hoàng đế Marcus Aurelius. Ông thường được xem là một trong "Năm vị hoàng đế tốt" trong thời kỳ Pax Romana (Hòa bình La Mã) vì tài trị quốc, cai trị mẫu mực và rộng lượng. Dù bị cuốn vào bao nhiêu công việc triều chính, chiến tranh và cám dỗ, Marcus Aurelius vẫn kiên trì sống theo các nguyên tắc đạo đức, không ngừng hoàn thiện bản thân qua học tập và tu dưỡng. Những suy tư của ông được ghi lại trong tập "Suy tưởng" nổi tiếng - một cuốn nhật ký tâm hồn trải lòng về nghệ thuật sống bình thản và hữu ích giữa bộn bề đời. Mỗi dòng trong ấy đều là vàng ngọc, đánh thức và nuôi dưỡng những gì là chân thiện mỹ nhất trong mỗi người. Hãy lật giở Marcus Aurelius (121-180 SCN): Hoàng đế La Mã và triết gia để được truyền cảm hứng nhé.
Một nhân vật khác cũng rất đáng trân trọng và nghiên cứu - đó chính là Epictetus, triết gia Hy Lạp gốc nô lệ. Dù phải trải qua bao cay đắng và bị đối xử bất công, ông vẫn không hề đánh mất niềm tin vào đạo lý nhân sinh. Epictetus nhấn mạnh rằng, chỉ bằng cách phân biệt điều mình có thể kiểm soát và điều không thể thay đổi, con người mới có thể cảm thấy tự do và bình thản thật sự. Xuyên suốt cuộc đời, ông đã không ngừng tu dưỡng, trau dồi phẩm hạnh và cũng đào tạo nên nhiều thế hệ học trò ưu tú như Arrian. Nếu muốn biết thêm về vị thầy gương mẫu và những lời răn dạy của ông, bạn có thể tìm đọc bài Epictetus (55-135 SCN): Triết gia Hy Lạp, từng là nô lệ.
Và còn biết bao câu chuyện, bao con người đáng ngưỡng mộ khác như Zeno, Cato Trẻ, Musonius Rufus... Tất cả họ đều không hoàn hảo, nhưng luôn cố gắng sống trọn vẹn, sống đẹp bằng triết lý Khắc kỷ. Hành trình khám phá cuộc đời và tư tưởng của các triết gia này chắc chắn sẽ càng thêm phần hấp dẫn nếu có một ly cà phê thơm ngon bên cạnh. Vị đắng ngọt của cà phê Robusta Hữu Cơ sẽ làm tỉnh táo tâm trí, để sẵn sàng đón nhận dòng chảy của trí tuệ. Hương thơm nhẹ nhàng của Arabica Cầu Đất sẽ mang ta vào không gian suy tưởng, để lắng lòng và cảm nhận từng triết lý. Hay nếu muốn thử một hương vị mới lạ hơn, blend Lâm Viên cũng sẽ là một sự lựa chọn thú vị. Từng ngụm cà phê chính là một bước chân ta đến gần hơn với sự thông thái nơi nội tâm.
Tất nhiên, mỗi người đều có một câu chuyện và cách lĩnh hội Khắc kỷ riêng. Nhưng có một điều mà những cuộc đời và tư tưởng trên đều hội tụ - đó chính là khát vọng sống một đời đẹp đẽ, bình thản và đầy yêu thương. Giữa giông bão và thử thách, chúng ta vẫn có thể làm chủ tâm trí và cảm xúc, vẫn có quyền lựa chọn cư xử như một con người có nghị lực và trách nhiệm. Mỗi ngày, hãy nhớ dành cho mình một góc nhỏ để đọc, suy ngẫm và trò chuyện cùng những triết gia xưa cùng ly cà phê ấm nóng. Hãy thôi mải mê với những điều ngoài tầm tay và hướng nội tâm để cải thiện phiên bản tốt đẹp nhất của chính mình. Bởi vì mỗi chúng ta chính là kiến trúc sư của hạnh phúc, là họa sĩ tạo nên bức tranh cuộc đời mình.
Khắc kỷ không chỉ là một trường phái triết học, mà còn là nghệ thuật sống và bí quyết để đi qua những thăng trầm một cách đường hoàng nhất. Nó khuyên ta dũng cảm đối mặt với mọi sóng gió để sống chân thật, sống trọn vẹn. Nó dạy ta đức khiêm nhường để biết lắng nghe, học hỏi và yêu thương mọi người. Và nó còn chỉ cho ta ý nghĩa của sự tỉnh thức, của giá trị đơn sơ mà miên viễn trong từng khoảnh khắc. Những giá trị ấy vẫn đang và sẽ mãi là ngọn hải đăng soi sáng tâm hồn, giúp con người tìm thấy chốn bình yên trong nhịp sống vội vã và hối hả ngoài kia. Hãy cùng Cà Phê.Top khám phá nghệ thuật sống tích cực ấy, trải nghiệm tinh hoa triết học qua từng trang sách, qua từng tách cà phê đậm đà. Bởi rốt cuộc, cuộc sống này chính là món quà quý giá mà ta nên trân trọng, và một đời người cũng đáng được sống một cách trọn vẹn và hạnh phúc nhất.
Lối sống khắc kỷ (Stoicism) là một trường phái triết học cổ đại bắt nguồn từ Hy Lạp và phát triển mạnh trong thời kỳ La Mã. Những nguyên tắc cốt lõi của chủ nghĩa khắc kỷ bao gồm:
1. Sống hòa hợp với tự nhiên và lý trí
2. Tập trung vào những gì có thể kiểm soát được
3. Thực hành đức hạnh như can đảm, công bằng, tự chủ và khôn ngoan
4. Chấp nhận mọi thứ xảy ra một cách bình thản
Tặng bạn tham khảo:
Tóm tắt cuốn Suy Tưởng - Kho tàng Triết Lý Cho Mọi Thời Đại
Những Triết Lý Sâu Sắc Của chủ nghĩa Khắc Kỷ
Hải Nguyễn - Admin CàPhê.Top